مطالعات فضای مجازی

کوتاه نوشته هایی درباره مهمترین مسائل و چالش های فضای مجازی

مطالعات فضای مجازی

کوتاه نوشته هایی درباره مهمترین مسائل و چالش های فضای مجازی

گزارش جمعیت شناختی کاربران رسانه های اجتماعی در سال 2012

 

 

 

در این پست گزارش جمعیت شناختی کاربران رسانه های اجتماعی در سال 2012 را که توسط مرکز تحقیقات پیو در ایالات متحده انجام شده ارائه می کنم. این گزارش توسط  Maeve Duggan و  Joanna Brenner ارائه شده است. آنها در این گزارش اعلام می کنند که جوانان بیشتر از دیگران به استفاده از رسانه های اجتماعی اصلی تمایل دارند. همچنین این تحقیق نشان داد که کاربران اینترنت که زیر 50 سال سن دارند به استفاده از همه انواع سایت های شبکه اجتماعی علاقه دارند در حالیکه زنان بیشتر از مردان به حضور در این سایت ها علاقمندند. افراد ساکن در مناطق شهری نیز بیشتر از کاربران مناطق رستایی به استفاده از این سایت ها علاقه دارند.

The landscape of social media users



این گزارش همچنین نشان می دهد که تعداد کاربران توئیتر از نومابر 2010 تا زمان انجام تحقیق دوبرابر شده است. در واقع 16 درصد کاربران اینترنت از توئیتر استفاده می کنند. افراد زیر 50 سال یا آنهایی که بین 18 تا 29 سال سن دارند بیشتر احتمال دارد که از توئیتر استفاده کنند. همچنین کاربران اینترنتی که در مناطق شهری زندگی می کنند بطور معناداری بیشتر از دیگر کاربران در توئیتر حضور دارند.


Twitter user demographics

پینترست هم 15 درصد از کاربران اینترنت را جذب خود کرده است. سفید پوست ها، جوانان، تحصیلکرده ها، افراد با درامد بالا و زنان بیشتر تمایل به استفاده از این سایت دارند. پینترست بیشتر در بین افراد با رده سنی 18-29 و 30-49 محبوب است. زنان 5 برابر مردان علاقه به حضور در این سایت دارند که بیشترین تفاوت بر مبنای جنسیت در حوزه این سایت هاست.


Pinterest user demographics

اینستاگرام هم 13 درصد از کاربران اینتر را در آن زمان به خود جذب کرده بود. زنان نیز بیشتر از مردان به حضور در این سایت علاقه داشتند.

Instagram user demographics


اما فیسبوک پربازدیدکننده ترین سایت شبکه اجتماعی بود که حدود دو سوم کاربران بزرگسال اینترنت عضو آن بودند. زنان بیشتر از مردان علاقه به استفاده از این سایت داشتند و فیسبوک عمدتا در بین جوانان محبوبیت داشت.


Facebook user demographics

نکته جالب در این گزارش توجه به تفاوت های جمعیتی مختلف در استفاده از سایت های شبکه اجتماعی است. همچنین برخی سایت ها مانند پینترست در ایران کاربر کمتری دارند که دلایل آن می تواند موضوعی برای تحقیقات داخلی باشد.

 

گزارش استفاده از تلفن همراه هوشمند در سال 2015 در ایالات متحده

این پست به معرفی و تحلیل گزارش استفاده از تلفن همراه هوشمند در سال 2015 در ایالات متحده اختصاص دارد. این گزارش توسط موسسه تحقیقات پیو منتشر شده و در سایت این موسسه قابل دسترسی است.

داده هایی که در این گزارش مورد تحلیل قرار گرفته اند از دو نظرسنجی که در نوامبر 2014 انجام گرفته به اضافه تحقیق پیمایشی در مورد نقش تلفن همراه هوشمند در زندگی کاربران که در بین 2188 نفر از دارندگان تلفن همراه هوشمند توسط موسسه پیو در اکتبر 2014 انجام شده، بدست آمده است.

این تحقیق نشان می دهد که حدود دو سوم از مردم آمریکا صاحب تلفن همراه هوشمند  هستند و حدود 19 درصد آنها در درجات مختلف به تلفن همراه هوشمند  خود برای آنلاین شدن و ارتباط با دیگران تکیه می کنند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که 7 درصد از آمریکایی ها بشدت به تلفن همراه هوشمند خود برای آنلاین شدن وابسته اند. این درحالیست که 7 درصد از مردم آمریکا از وسایل سنتی مانند کامپیوتر و مودم و ... بی بهره اند اما در عین حال از تلفن همراه هوشمند برای اتصال به اینترنت استفاده می کنند.

همچنین 48 درصد از آمریکایی ها عنوان کرده اند که مجبور شده اند بنا به دلایل مختلف در زمانهای متفاوت اتصال گوشی خود به اینترنت را قطع کنند. علاوه بر این بیش از نیمی از آمریکایی ها از تلفن همراه هوشمند برای گرفتن اطلاعات در مورد سلامت و همچنین انجام کارهای بانکی استفاده می کنند. همچنین 68 درصد مردم آمریکا بطور معمول از تلفن همراه هوشمند برای اطلاع از آخرین اخبار بهره می برند در حالیکه 33 درصد آنها این را تنها راه با خبر شدن از اخبار عنوان کرده اند.


More than Half of Smartphone Owners Have Used Their Phone to get Health Information, do Online Banking

اغلب کاربران آمریکایی، تلفن همراه هوشمند را وسیله ای رهایی بخش، کمک کننده  معمولا با ارزش می دانند اما عنوان می کنند که این وسیله همواره ضروری نیست.


Despite Clear Benefits, 54% of Smartphone Owners Say Their Phone is “Not Always Needed”—but 46% Say it is Something They “Couldn’t Live Without”

در مورد کاربرد تلفن همراه هوشمند نیز این تحقیق نشان می دهد که 97 درصد دارندگان تلفن همراه هوشمند در آمریکا از آن برای ارسال پیام استفاده کرده اند. پس از این اتصال به اینترنت، تماس صوتی و تصویری، ای میل، سایت های شبکه اجتماعی، تماشای ویدئو و گوش دادن به موسیقی در رده های بعدی قرار گرفته اند.


Some Features are Popular With a Broad Spectrum of Smartphone Owners; Social Networking, Watching Video, and Music/Podcasts are Especially Popular Among Young Users

همچنین این تحقیق نشان می دهد که استفاده کنندگان جوان بیشتر از تلفن همراه هوشمند برای گریز از خستگی، اجتناب از مواجهه با دیگران و قتن به جایی دیگر بهره می برند.


Younger Users More Likely to Use Their Phone for Preventing Boredom, Avoiding Others, Getting Somewhere

این تحقیق اهمیت روزافزون تلفن همراه هوشمند را نشان می دهد، استفاده های متفاوت از این وسیله ازوم توجه بیشتر به آن را خاطر نشان می سازد و همچنین به یاد ما می آورد که جای چنین تحقیقاتی در کشور ما خالیست. علاوه بر این، استفاده شدید از این وسیله ابعاد و آثار اجتماعی و روانی مختلفی دارد که در پست های بعد به تحقیقاتی که در مورد آنها انجام شده است خواهم پرداخت.

گذر ار مکان به مکان-فضا، تفاوت ها در اصول موضوعه

پیدایش اینترنت به پررنگ تر شدن آنچه که اکنون با نام فضای مجازی می شناسیم منجر شد. گرچه فضای مجازی معانی فلسفی عمیقی دارد و حتی میتوان آن را به اشتراک بین الاذهانی افراد نیز تعبیر کرد اما با بوجود آمدن اینترنت و فراگیر شدن آن حالا دیگر تقریبا هرجا نامی از فضای مجازی برده می شود اذهان به سمت اینترنت می چرخد. اینترنت تقویت کننده فضای مجازی بود و باعث شد تا این فضا هرچه قدرتمند تر شود تا جایی که امروزه دیگر  آن را فضایی جدا از واقعیت و طفیلی آن نمی دانند، بلکه اندیشمندانی نظیر عاملی (1382) معتقد به دو جهانی شدن ها هستند و تاکید می کنند فضای مجازی به موازات فضای واقعی وجود دارد.

یکی از مسایل مهم و مطرح در این حوزه فرهنگ و تغییرات آن است. فرهنگ در فضای واقعی بیشتر بعنوان فرهنگ مکان محور در نظر گرفته می شد و حالا در فضای مجازی اعتقاد بر مکان- فضا محور بودن فرهنگ است. این دو گونه از فرهنگ از نظر اصول موضوعه با یکدیگر تفاوت هایی دارند که در ادامه به آنها می پردازیم. اما پیش از آن تعریف ما از اصول موضوعه چیست؟

هر علمی مشتمل بر شماری از قضایاست که اثبات آنها در آن علم امکان پذیر نیست، اما مجموعه قضایایی که در آن علم اثبات می ‌گردد، در آغاز متکی به آن قضایای اثبات نشده است. چنین قضایایی در آن علم خاص، اصول موضوعه به شمار می‌روند.

 

با این تعریف به سراغ تفاوت های فرهنگ مکان محور و مکان- فضا محور از نظر اصول موضوعه می رویم.

اولین تفاوت این دو در وابستگی صرف فرهنگ در فضای واقعی به مکان است. این امر نتایج مهمی برای فرهنگ دارد، بعنوان مثال تا زمانی که فرهنگ در بند زمان محصور بود امکان تبادل فرهنگی بین جوامع بسیار سخت بوده و تقریبا نشدنی می نمود. فرهنگ مکان محور فرهنگی تک بعدی است که دیدگاه های رقیب را نه تنها نمی پذیرد که حتی امکان بروز و شکل گیری آنها را نیز فراهم نمی کند. در این فرهنگ عناصر بومی و محلی که وابسته به جغرافیای خاص هستند نقشی بسیار مهم پیدا می کنند. برعکس با مکان- فضا محور شدن فرهنگ این موارد کمرنگ شده و فرهنگ ها براحتی توسط فرهنگ های رقیب به چالش کشیده می شوند.

مکان ثابت است، پس فرهنگ مکان محور فرهنگی ثابت و ایستاست در حالیکه فرهنگ مکان- فضا محور سیال است. فرهنگ مکان- فضا محور بدلیل سیال بودن خود ویژگی تعاملی و چند بعدی بودن می یابد و در واقع دیگر نه با یک فرهنگ که با فرهنگ ها مواجه می شویم. فرهنگ ایستا و ثابت مکان محور موجب بروز و پیدایش عصبیت ها می شود، در حالیکه فرهنگ مکان- فضا محور بیشتر به سمت گفتگو و تعامل گرایش دارد.

یکی از ویژگیهای اساس فرهنگ مکان- فضا محور تعاملی بودن آن است. فرهنگ مکان محور فی نفسه نمی تواند تعاملی باشد، اما با اضافه شدن بعد فشا به فرهنگ و سیال شدن آن، تعاملات بین و میان فرهنگی افزایش پیدا می کنند. اینگونه تعاملات خود موجب دموکراتیزه شدن فرهنگ می شود. فرهنگی که در زمانی اصلا دیدگاه رقیبی برای خود متصور نبود حالا در کنار فرهنگ های متفاوت زیست مسالمت آمیزی را تجربه می کند. اینها همه به بالاتر رفتن قدرت انتخاب افراد می انجامد، در حالی که در فرهنگ مکان محور انتخابی برای انسان ها وجود نداشت و آنها بایستی با همان فرهنگی که از بدو تولد در بطن آن بزرگ شده اند به زندگی ادامه دهند در فرهنگ مکان- زمان محور می توانند به فرهنگ های دیگر گرایش پیدا کرده و یا حتی از هر کدام از فرهنگ های موجود عناصری را برگزینند.

بعنوان مثال یک فرد ایرانی پیش از پیدایش فرهنگ مکان- فضا محور تنها باید در فرهنگ موجود و براساس هنجارهای آن زندگی می کرد. مثلا باید حجاب خود را رعایت می کرد، شعائر دینی را بجا می آورد، برنامه های خاص تلویزیون را می دید و حق انتخابی دیگر نداشت اما حالا یک شهروند ایرانی می تواند عناصری از فرهنگ های مختلف را برگزیند. مثلا یک خانم محجبه می تواند به تماشای فیلم های هالیوودی بنشیند یبا فرد دیگری همانطور که به مسجد می رود و شعایر دینی را بجا می آورد در تلفن همراه خود کلیپ های خنده دارد و فان از آنسوی جهان را تماشا کند.